تاریخ اجتماعی شیعیان در دوره تیموریان با تأکید بر آداب و رسوم ، ادبیات و مشاغل

تاریخ اجتماعی به عنوان شاخه ای نو از مطالعات تاریخی و نوعی فهم از تاریخ در مقام تحلیل و تبیین حوادث به گرایش های فکری، ویژگیهای اخلاقی، سبک و سیاق زندگی عامه، شهرنشینی، تمدن، خانواده، اقشار مختلف اجتماعی، مشاغل و حرف، ارتباطات و تعاملات فرهنگی- اجتماعی -اقتصادی، سیاحت و بازرگانی، کشاورزی، کوچ نشینی و ... به عنوان عوامل اثر گذار بر روند حوادث تکیه می کند. این پایان نامه با تکیه بر سه محور آداب و رسوم ، ادبیات و مشاغل بر آن است تا با ارائه گزارش از زندگی اجتماعی شیعیان در قلمرو تیموریان که از جهت مکانی شامل تمامی مناطقی که تیموریان بر آن تسلط داشتند و از جهت زمانی در قرن نهم و کمی قبل و بعد از آن می باشد نقش شیعیان را در تحولات تاریخی مهمی همچون روی کار آمدن صفویه و رسمی شدن مذهب تشیع در سرتاسر ایران از آن جهت که نیازمند بستر مناسب اجتماعی در ایران می باشد نشان دهد. بنابر این پرسش اصلی این تحقیق عبارت است از این که وضعیت اجتماعی شیعیان در دوره تیموریان چگونه بوده است؟ برای دست یافتن به پاسخ این پرسش از روش سندپژوهی بهره گرفته شده است و با استفاده از تکنیکهای متعارف تاریخ پژوهی و استخراج داده ها و سنجش آنها بهره گرفته شد. نتایج این پایان نامه حکایت گر آن است که شیعیان در این دوره با جمعیتی قابل ملاحظه درسرتاسر ایران در قالب گروه های متنوع و تأثیرگذاری مانند حاکمان، عالمان، اقشار فرودست اجتماعی مانند دزدان، گدایان و فواحش و دسته های فکری و سیاسی مانند سادات، دراویش و جوانمردان در حیات ونشاط اجتماعی تشیع نقش دارند. اجرای آزادانه آداب و رسوم اجتماعی و مذهبی توسط شیعیان و گسترش نمادهای تشیع در دوره تیموریان حکایت از پویایی و قدرت اجتماعی شیعیان در ایران دارد .ازسوی دیگر ادبیات مذهبی شیعیان در این دوره به طور قابل ملاحظه ای رشد کرد به گونه ای که ادیبان و شاعران پارسی گوی شیعی مذهب و حتّی غیر شیعی در گسترش مضامین شیعی نقش ایفا نمودند و سرانجام حضور شیعیان در دوره تیموریان در مشاغل گوناگون همچون مشاغل کشاورزی ، صنعتی ، تجاری ، دولتی و اداری ، هنری و غیره علاوه بر وضعیت اقتصادی ایشان ، جایگاه و ظرفیت اجتماعی ایشان را آشکار می نماید.